Geschreven door Jan van der Borden. Jan was 31 jaar lang actief als KNO-arts.

Heb je dat wel eens, je weet zeker dat het niet regent, buienradar heeft de druppels niet eens geregistreerd, maar na het fietsen ben je toch drijfnat? Kennelijk waren de druppels "motjes klein"... Je hebt dan dus door motregen gefietst.

Ditzelfde kan je overkomen als je door de mist of nevel fietst of loopt.

Druppeltjes vocht zijn dan zo klein dat je ze niet als druppels ziet, maar de grote hoeveelheid kleine druppeltjes maken je wel drijfnat.

Hieraan moest ik denken toen ik gevraagd werd om over het onderwerp vernevelen te schrijven. Want hoe leg je het principe van een longvernevelaar in eenvoudig Nederlands uit? De eerste vraag is natuurlijk wat vernevelen eigenlijk is.

Wat is vernevelen?

Vernevelen is het proces waarbij een vloeistof wordt omgezet in kleine druppeltjes, vaak door middel van een verstuiver of een vernevelaar. Dit gebeurt dan om medicatie in te ademen.

Hoe werkt een longvernevelaar?  

‘Vernevelen’ is een werkwoord. Dat betekent dus dat er een ‘activiteit’ plaatsvindt. Een activiteit die door een vernevelaar voor je wordt gedaan. Bij neusvernevelaars is dit net even wat anders dan bij longvernevelaars. Neusvernevelaars kunnen uit zichzelf nevelen. Die kunnen vernevelen zonder dat de patiënt actief ademt, terwijl longvernevelaars meestal actieve ademhaling van de patiënt vereisen.

Maar bij een longvernevelaar gaat het proces als volgt: koude nevel wordt door een vloeistofreservoir geleid. In dat vloeistofreservoir wordt het medicijn in opgeloste vorm toegevoegd en dat wordt door de patiënt ingeademd.

Deze patiënt ademt dus ‘mist’ in, waarbij de mist ook medicijn bevat. De vernevelde lucht, (lees: mist) wordt door een longpatiënt zelf ingeademd via een mondstuk of een masker en daarbij is geen kracht nodig. Geen kracht van de patiënt, maar ook niet van het vernevelapparaat. 

Toch komt zo het longmedicijn diep in de longen terecht waar het zijn werk kan doen. Je blijft dus gewoon ademen, zonder extra kracht te zetten, maar je longen worden toch diep van binnen drijfnat én….het medicijn komt direct op de goede plaats terecht.

Dat er geen kracht nodig is om het medicijn op de goede plaats te krijgen is belangrijk, want veel longpatiënten hebben die kracht vaak niet. Gelukkig gaat een medicijn dat op de goede plaats aangekomen is, ook meestal snel werken. Tenminste….als je 5 minuten snel kunt noemen. Want voor astmapatiënten is dat best een lange tijd, die als heel vervelend kan worden ervaren. Sommige patiënten ervaren zelfs angst om te stikken...

Een vernevelaar schoonmaken    

Hygiëne is een belangrijk aspect bij vernevelen. Waarom? De gebruikte medicijnen brengen snel het risico van een schimmelinfectie van het mondslijmvlies met zich mee, of zelfs lager in de luchtwegen, zoals bij de stembanden. Spoel daarom direct na het vernevelen je mond met water. Tweemaal gorgelen, niet doorslikken en spoel alle onderdelen van de vernevelaar af met lauw water. Maak deze bovendien goed schoon met alcohol (70%) om te ontsmetten.

Een vernevelaar nodig hebben kan onprettig zijn, maar het kennen van een veilige manier om verlichtende medicatie in te ademen is ook van grote waarde. Ik wens je veel lucht en ademruimte toe!

[products=blog_vernevelen]

Bekijk ook de filmpjes van Flaem over vernevelen.

Dit artikel is geschreven door:

Jan van der Borden
KNO-arts

Jan is sinds 1989 KNO-arts. Hij heeft gewerkt in het AMC, Andreas Ziekenhuis, SLAZ en het BovenIJ Ziekenhuis. Hij is erelid van de Nederlandse KNO-vereniging. Voor deze vereniging en andere zorgaanbieders professionaliseert hij websites, zoals neus.nu. Via miotheek.nl geeft hij nascholing over otologie voor o.a. huisartsen.

“Ik zat heel lang in het KNO-vak en ondersteun nog steeds graag mensen met mijn kennis en kunde. Dat deed ik in mijn spreekkamer, maar nu ook met duidelijke uitleg op diverse websites.”