Een verstopte neus is hinderlijk. Of het nu wordt veroorzaakt door een verkoudheid, een allergie of een andere oorzaak. Neussprays worden vaak gebruikt om verlichting te bieden. Maar veel sprays bevatten xylometazoline. Een ingrediënt dat bij langdurig gebruik, negatieve bijwerkingen heeft. We bespreken in dit blog wat deze bijwerkingen zijn en waarom ze ontstaan. Ook leggen we uit welke alternatieve neusspray je kunt gebruiken.

Waarom een neusspray zonder xylometazoline?

Xylometazoline vernauwt de bloedvaatjes in je neusslijmvlies. Daardoor stroomt er minder bloed naar dit gebied. Dit geeft tijdelijke verlichting doordat het zwelling als gevolg van vochtophoping vermindert en de neusopeningen vrijer maakt.

Maar bij langdurig gebruik leidt het mogelijk tot rebound congestie. Bij rebound congestie vermindert de neusspray eerst tijdelijk de zwelling in je neus. Maar bij langdurig gebruik raken de bloedvaten eraan gewend en zetten de bloedvaten extra op, waardoor je weer meer gaat sprayen. Dit zou een verslavend effect kunnen geven.

Ook kan het fenomeen leiden tot bijwerkingen zoals hoofdpijn, irritatie, en een branderig gevoel in de neus. Je neusslijmvlies kan eraan kapot gaan.

In de podcast neussprayverslaving komt bij veel mensen voor geeft KNO-arts Ingrid van Rooy aan dat er mogelijk tienduizenden mensen in Nederland met een neussprayverslaving rondlopen. Andere deskundigen spreken liever over overmatig gebruik, in plaats van een verslaving.

Rebound congestie is in sommige onderzoeken wetenschappelijk aangetoond, terwijl in andere onderzoeken de resultaten juist tegenstrijdig zijn. Toch is het verstandig dat deze neussprays altijd worden gebruikt volgens de medicatievoorschriften en eventueel in overeenstemming met de huisarts of KNO-arts. Dit heeft alles te maken met de mogelijk hevige bijwerkingen.

Je kunt ook alternatieve neussprays overwegen, die we met je doornemen in dit blog.

Ben je ook op zoek naar andere veilige alternatieven die helpen tegen een verstopte neus? Bekijk dan ons blog: Verstopte neus vrijmaken zonder neusspray

Alternatieve neussprays voor xylometazoline

Er bestaan neussprays zonder xylometazoline die even effectief kunnen werken bij het verlichten van een verstopte neus. Deze sprays zijn op basis van natuurlijke ingrediënten en hebben niet het risico van rebound congestie.

We bespreken enkele alternatieve neussprays die het overwegen waard zijn. Het is belangrijk om te onthouden dat niet elk middel even geschikt is voor iedereen. Bekijk welke optie het best bij jou past.              

Neusspray op basis van zoutoplossing

Deze sprays bevatten een isotone zoutoplossing. Een isotone zoutoplossing is een vloeistof die een vergelijkbare concentratie deeltjes (meestal natriumchloride, zout) bevat als lichaamsvloeistoffen, zoals bloed en tranen.

Die zoutoplossing zorgt ervoor dat de neusholte hydrateert en slijm verdunt. Ademen door je neus gaat daardoor een stuk makkelijker. Gebruik liever geen neussprays op basis van zeezout in je neus. Als de concentratie zeezout te hoog is raakt je neus erdoor geïrriteerd. 

Neusspray op basis van capsaïcine (Capsinol neusspray)

Capsinol is een natuurlijke neusspray op basis van capsaïcine, het stofje in rode peper. Capsaïcine vermindert de overgevoeligheid van de neusslijmvliezen. Het zorgt ervoor dat deze minder slijm aanmaken, waardoor je luchtwegen zich weer kunnen openen.

Het effect van capsaïcine wordt door verschillende wetenschappelijke studies onderbouwd.

Lees bijvoorbeeld het artikel: Een doorbraak voor chronische neusklachten met Capsinol

Capsaïcine werkt snel en effectief en kan langdurig worden gebruikt zonder schade aan te brengen aan je neusslijmvlies. Van bijwerkingen is dus geen sprake. Omdat peper wat scherp kan zijn, bestaan er verschillende varianten qua sterkte.

[products=blog_neuspray_zonder_xylometazoline]

Neusspray op basis van Aloë Vera

Aloë Vera staat bekend om de ontstekingsremmende en hydraterende (vochtinbrengende) eigenschappen. Het verzacht de geïrriteerde neusslijmvliezen. Let op! Een neusspray op basis van Aloë Vera kan indirect werken tegen een verstopte neus, maar is vooral nuttig tegen irritatie en lichte ontstekingen. Daarom is het vooral geschikt voor mensen met een gevoelige of droge neus.

Overleg altijd even met je huisarts voordat je besluit een Aloë Vera neusspray te gebruiken. 

Eucalyptus neusspray

Het onderzoek naar de specifieke effectiviteit van eucalyptus neussprays is nog beperkt.

Wel is bekend dat eucalyptusolie decongestieve eigenschappen bezit, wat de zwelling van het neusslijmvlies kan verminderen. Daardoor draagt het bij aan het openen van de luchtwegen.

Er zijn ook aanwijzingen dat eucalyptusolie effect kan hebben in de behandeling van verkoudheid en sinusitis. Dit zou komen door de antivirale en ontstekingsremmende eigenschappen.

Net als bij een Aloë Vera neusspray geldt ook hier, overleg altijd even met de huisarts.

Conclusie

Onthoud dat het gebruik van een neusspray met xylometazoline slechts een tijdelijke oplossing is. Als je verstopte neus aanhoudt of verergert, raadpleeg dan altijd een medisch professional voor een juiste diagnose en behandeling. Neussprays zonder xylometazoline kunnen een veilige en effectieve keuze zijn voor het verlichten van een verstopte neus zonder de bijwerkingen van xylometazoline-bevattende sprays. Ook kunnen de meeste alternatieven langer gebruikt worden.

Geraadpleegde bronnen

• G, et al (2013). Rebound congestion and rhinitis medicamentosa: Nasal decongestants in clinical practice. Critical review of the literature by a medical panel.
• NPO Radio 1. (2024, 25 oktober). Neussprayverslaving komt bij veel mensen voor: 'Op een gegeven moment kun je niet meer zonder'. NPO Radio 1.
• Bai, Y et al (2023. A New Biomaterial Derived from Aloe vera—Acemannan from Basic Studies to Clinical Applicationi.
• Rahimabadi, S.K. (2022). Development of a Natural Preservative System in Fluticasone Propionate Nasal Spray Formulation Using Eucalyptus globulus Essential Oil. Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products. Volume 17, nummer 4.