Geschreven door Jan van der Borden. Jan was 31 jaar lang actief als KNO-arts.

Droog achter de oren

Nederland heeft veel specialisten die zich bezighouden met het hoofd. Soms komen zij in elkaars vaarwater en soms vullen zij elkaar aan. Goede voorbeelden daarvan zijn de plastisch chirurg en de KNO-arts als het gaat om de neusvorm of de tandarts en kaakchirurg als het gaat om de verstandskies.

Vaak wordt de keuze voor een specialist door de patiënt zelf bepaald, omdat die wil weten wie deskundiger lijkt, wie aardiger overkomt of wie beter staat aangeschreven…Soms  bepaalt de specialist zelf of hij of zij de behandeling uitvoert en dan kan geld een rol spelen. Een verstandskies trekken door een tandarts levert de tandarts vrijwel niets op. De tandarts kan het wel, maar het is voor deze specialist efficiënter om tijd en energie aan een ander gebitsdeel te besteden.

KNO-artsen en huidartsen (dermatologen) komen elkaar in de gehoorgang tegen of achter het oor. Nu is voor de gehoorgang speciale apparatuur nodig (microscoop bijvoorbeeld) en dat heeft een dermatoloog niet. Daar bepaalt de apparatuur dus wie de specialist wordt. Huidproblemen zijn het vakgebied van de dermatoloog, maar KNO-artsen behandelen de huid van de gehoorgang liever zelf en doen uiteraard kennis op bij huidartsen als het gaat om ‘echte’ huidaandoeningen op die plek, zoals het seborrhoïsch eczeem. Daar wil ik het over hebben.

Seborrhoïsch eczeem

Seborrhoïsch eczeem is een chronische, goedaardige, niet besmettelijke huidaandoening die wordt gekenmerkt door schilfering, roodheid en vaak jeuk. Het komt vooral voor in het gezicht en op het behaarde hoofd. Het zit vaak in plooien en daarom ook vaak achter en onder de oorschelp.

Als KNO-arts liet ik deze aandoening het liefst door de dermatoloog behandelen en heel vaak zag ik deze patiënt ook niet, want de verwijzend huisarts stuurde deze patiënt ook niet naar de KNO-arts.

Maar wanneer dit eczeem in de gehoorgang zat, dan zag ik de patiënt wel en werd de aanpak meestal bepaald door de jeuk en de reactie van de patiënt daarop met oorpeuteren. Oordruppels die de jeuk wegnamen en uitleg over het oorpeuteren namen meestal veel tijd in beslag, want jeuk wegredeneren is bijna onmogelijk.

De relatie water en gehoorgangaandoening

Gedurende mijn carrière als KNO-arts zag ik steeds vaker de relatie tussen water en gehoorganghuidaandoeningen, zoals seborrhoïsch eczeem en chronische gehoorgangontstekingen, wat mij ertoe bracht hiervoor een universele handleiding te maken, hoe hiermee om te gaan. Die zette ik op mijn toenmalige webpagina van het BovenIJ ziekenhuis. Ook bij (na)scholingen over dit onderwerp, bijvoorbeeld op mijn e-learningsite voor huisartsen kreeg dit een prominente plaats.

Daarnaast zijn er vele oordruppels in de handel waarmee de klachten van jeuk in de benauwende omgeving van een gehoorgang positief resultaat kunnen hebben. Het is soms wel even zoeken wat bij die ene patiënt het beste werkt.

Maar nogmaals, soms werkt het droogmaken van de gehoorgang en de omgeving van het oor al sterk verbeterend. Lees daar hieronder meer over.

Oren droog maken

Na ieder watercontact moet je consequent de volgende vijf stappen voor beide oren doorlopen. In iedere badkamer zou dus een doos tissues moeten staan!

1. Neem één tissue-papiertje, vouw dit losjes op je pink met korte nagel en steek deze zo diep mogelijk in de gehoorgang. De capillaire werking van het dunne, absorberende papier trekt het water naar buiten. Met je pink ga je nooit te diep.
2. Houdt je hoofd zo opzij dat de zwaartekracht het vocht naar beneden laat vallen.
3. Beweeg je pink op en neer en heen en weer in je gehoorgang.
4. Beweeg je onderkaak, zodat water in de gehoorgang in beweging komt, want je kaakgewricht zit in de voorwand van je gehoorgang.
5. Doe dit net zo lang tot de tissue op je pink droog is (meestal 3 tot 5 keer).

Nog niet helemaal duidelijk? In dit filmpje laat ik het even persoonlijk zien.

Samenvattend kan dus gezegd worden: zorg ervoor dat je altijd droog achter en in je oren bent.

Dit artikel is geschreven door:

Jan van der Borden
KNO-arts

Jan is sinds 1989 KNO-arts. Hij heeft gewerkt in het AMC, Andreas Ziekenhuis, SLAZ en het BovenIJ Ziekenhuis. Hij is erelid van de Nederlandse KNO-vereniging. Voor deze vereniging en andere zorgaanbieders professionaliseert hij websites, zoals neus.nu. Via miotheek.nl geeft hij nascholing over otologie voor o.a. huisartsen.

“Ik zat heel lang in het KNO-vak en ondersteun nog steeds graag mensen met mijn kennis en kunde. Dat deed ik in mijn spreekkamer, maar nu ook met duidelijke uitleg op diverse websites.”